SOSYAL ÇALIŞMA / SOSYAL HİZMET TOPLUMCA NEDEN TANINAMIYOR, ANLAŞILAMIYOR, BENİMSENEMİYOR? 1

İngilizce social work’un, tam sözcük ve içerik karşılığı olarak sosyal çalışmanın, daha çok kullanılan terimle sosyal hizmetin toplumumuzda istediğimiz kadar anlaşılamadığını, benimsenme boyutunda yaygınlaşamadığını düşünüyoruz; mesleksel etkinliği ve kabullenilişlik düzeyi sosyal çalışmacıları yıllardır hoşnut etmiyor. İstediğimiz yerde olmadığımızı düşünüyoruz. Ve soruyoruz; 45 yıldır neden bu mesleği toplumda istediğimiz yere oturtturamadık? Neden tanınmıyoruz? Bu sorunun yanıtını arama çabasına gidiyorum. İki makalede. İzninizle…

Prof. Dr. İlhan TOMANBAY

Önce ceteris paribus.

Yani diğer değişkenler ve doğrular bu değerlendirmenin dışında kalmak koşuluyla…

Diğer değişkenleri yoksaymadan, sadece bu sınırlı yazının dışarıda tutarak…

Söyleyelim.

*

Sosyal çalışma hep söylenir; hem disiplin ve hem meslektir.

Kendine özgü olarak her disiplinin kavramları, her mesleğin terimleri vardır.

Bilim kavramsız yapılamaz. Kavramları vardır.

Terimleri olmayan meslek meslek olmaz. Ya uğraşı olur ya da zanaat…

Öteyandan;

Halk dilinde gündelik dille konuşarak meslek geliştirilebilir mi? Hayır.,

Hatta, uygulanamaz bile…

*

Bu kavramların ya da terimlerin

• kavramsal ya da terimsel olarak doğru seçilmiş olmaları gerekir.
• İçerik olarak doğru olmaları gerekir.
• Dilbilgisi (grammer) kurallarına uygun olmaları gerekir,
• Anlambilime uygun olmaları gerekir.
• İçeriklerinin dolu olmaları gerekir.
• Sözcükten anlaşılması istenen anlamın sözcüğün verdiği anlamla örtüşmesi gerekir.
• Sözcüğün bize ulaştırdığı anlamın mesleksel anlamla örtüşmesi gerekir.
• Anlaşılır olmaları,
• Benimsenir olmaları gerekir.
• Tercihan kendi dilinin sözcüklerinden üretilmiş kavram ya da terimler olması o disiplin ya da mesleğin kendi ülkesinde halkla bütünleşmesini ve tanınmasını kolaylaştırır.

Bu bilimsel kurallara uymak her disiplin ve mesleğin işini kolaylaştırır; anlaşılmalarını kolaylaştırır.

Doğru kavramlar ve terimler o disiplin ve mesleğin salt toplumda anlaşılmalarını kolaylaştırmaz,

Diğer meslekler tarafından da o mesleğin anlaşılmasını kolaylaştırır,

Hatta o disiplin ve mesleğin kendi elemanları arasında da daha kolay algılanmasını gerçekleştirir.

*

Hem bu disiplinden olacaksınız,

Hem bu disiplinin kavramları arasında temel bir uzlaşmaya varamayacaksınız;

Hem bu meslekten olacaksınız,

Hem bu mesleğin kavramlarını net olarak bilemeyeceksiniz.

Olur mu?

Olmaz!

*

Aynı mesleği konuşurken,

Aynı kavramları kullanıp

Farklı algılamalara nasıl ulaşırsınız?

Örneğin;

Aileyle sosyal hizmet dendiğinde

Aileyle yapılan sosyal hizmeti, yani alanı mı algılıyoruz,

Aileye uygulanan meslek uygulamasını mı kastediyoruz,

Kimse söyleyemiyor.

Olur mu böyle şey?

O disiplinde ya da meslekte gelişme sağlanabilir mi?

(28 Mayıs 2010)

*