SOSYAL ÇALIŞMA / SOSYAL HİZMET TOPLUMCA NEDEN TANINAMIYOR, ANLAŞILAMIYOR, BENİMSENEMİYOR? 2
İngilizce social work’un, tam sözcük ve içerik karşılığı olarak sosyal çalışmanın, daha çok kullanılan terimle sosyal hizmetin toplumumuzda istediğimiz kadar anlaşılamadığını, benimsenme boyutunda yaygınlaşamadığını düşünüyoruz; mesleksel etkinliği ve kabullenilişlik düzeyi sosyal çalışmacıları yıllardır hoşnut etmiyor. İstediğimiz yerde olmadığımızı düşünüyoruz. Ve soruyoruz; 45 yıldır neden bu mesleği toplumda istediğimiz yere oturtturamadık? Neden tanınmıyoruz? Bu sorunun yanıtını arama çabasına gidiyorum, iki makalede. İzninizle…
Prof. Dr. İlhan TOMANBAY
Önce ceteris paribus.
Yani diğer değişkenler ve doğrular bu yazıdaki değerlendirmenin dışında kalmak koşuluyla…
Diğer değişkenleri yoksaymadan, sadece bu sınırlı yazının dışarıda tutarak…
Söyleyelim.
*
Sosyal çalışmanın benimsediği en temel ilkelerden biri sosyal adalettir. Bunun sağlanması için de en güçlü ve evrensel araç sosyal devlettir. Herhalde bu düşünceye karşı çıkan olmaz. O zaman şu çelişkiyi nasıl açıklayacaksınız?
*
Hem bu meslekten olacaksınız,
Hem sosyal adaletin bu mesleğin en güçlü ve temel görevlerinden olduğunu kabul edeceksiniz,
Hem bunun araçlarını kullanmak göreviniz olacak,
Ve hem de liberal olacaksınız.
Nasıl olacak bu?
Liberalizmin sosyal devlet, sosyal adalet, sosyal hizmet diye bir kaygısı yok ki!
Hatta bunlara karşı.
*
Hem sosyal çalışmacıyım diyeceksiniz,
Hem sosyal hizmete inandığınızı düşüneceksiniz,
Hem bu alanda ekmek yiyecek, bu alanda prestij arayacaksınız
Hem de liberal olacaksınız?
Nasıl olacak bu?
Liberalizm sosyal değil ki!
*
Olmuyor zaten, olmuyor.
Bırakınız yapsın, bırakınız geçsin diyerek;
Yani liberal olarak;
Yani sosyal kavramını yadsıyarak;
Sosyali nasıl savunacaksınız?
Sosyal kavramını içselleştirmeden sosyal çalışmayı hangi gerekçeyle savunacaksınız?
Sosyal olmadan?..
*
Bu güçlerin ellerinde sosyal çalışma gelişemiyor.
Kendini bulamıyor.
Oluşturulamıyor.
Toplum bu mesleği bu yüzden algılayamıyor. kavrayamıyor.
Çelişkiyi çözemiyor toplum.
Toplum böylelerine hem sosyal çalışmacı diyor, hem liberal diyor; kavrayamıyor. Nedir bu?
*
Bir de bir başka yanı var konunun.
Arkadaş solcu, sosyalist.
Sosyal adaleti, sosyal devleti kabul etmiş. hem seçtiği meslek olarak hem seçtiği siyasal ideoloji olarak…
Kafasını, anlayışını sosyal adalete ve onu sağlayacak araçlara adamış.
Toplumda eşit haklara sahip olmayanların savaşımına adamış kendisini.
Ancak, siyasal boyutta değil mesleksel anlamda söylüyorum:
Bu yolda çalışmıyor.
Özellikle sorunlu, toplumun adaletsizliklerinin mağduru insanlarla çalışması gerekirken çalışmıyor.
Soruyorsunuz, neden çalışmıyorsun?
Sorun toplumsal, bir kişiyi kurtarmakla ne fark eder diyor;
Hangibirini kurtaracaksın diyor;
yatıyor.
Öyle bakarsan, sorun evrensel aynı zamanda.
O zaman tüm dünyada sosyal çalışmacılar çalışmasınlar.
Olur mu öyle şey?
Ama sivil toplum örgütleri, ama gönüllüler çalışıyor.
Hergün yeni projeler üreterek çalışıyor.
Sağ siyasal güçler çalışıyor.
Kapı kapı yardım dağıtıyor.
Yılmıyor.
Ve kazanıyor.
*
Bu noktada liberal ile sosyalist bir noktada buluşuyor.
Mesleğin etiketini uzman olarak taşıyor.
Prestijini kullanıyor ve
Gereğini yapmıyor.
Sosyal olmadan sosyal çalışma önderi oluyor.
İnsan için çaba harcamadan solcu oluyor.
Ya da söylem dışında solcu bile olamıyor.
Olur mu böyle şey?
(Olmaz olur mu?
Var!)
*
Sol ile sağ bir noktada buluşuyor.
Meslek içinde bulunup, meslekten ekmek yiyip, prestij sağlayıp,
Mesleği geliştirme çabası içinde görünüp
Mesleğin ideolojisinin dışında kalmak…
Bu, uygulamaya yansımaz mı?
Yansıyor elbet.
Yansır ve
Uygulama uygulama olmaz.
Meslek ses vermez.
Bu, mesleğe zarar vermektir.
Bu, mesleğin doğru kavranmasını engellemektir. Bilmeyerek de olsa.
Bu, meslek adına yaptığınızı söylediğiniz ve gerçekten yaptığınız çabaların anında boşa çıkması demektir.
Bu anlayışların bırakılması sosyal çalışmanın üretken ve toplumca kolayca tanınmış, sevilmiş olmasını sağlayacaktır.
Bu anlayışların bırakılması sosyal çalışmacının üretken ve toplumca kolayca tanınmış, sevilmiş olmasını sağlayacaktır.
Neden?
Çünkü meslekle uygulayan arasındaki çelişki, düşünsel çelişki ortadan kaldırılacaktır.
Meslek ve meslek elemanı çelişkisizliğini, samimiyetini dışarıya yansıtacaktır.
Dışı içini yansıtacaktır.
Bu mesleğin ve elemanın toplumca kolayca anlaşılmasını kolaylaştıracaktır.
Mesleği karmaşık göstermeyecektir.
Meslek karmaşık görünmüyor mu diyorsunuz?
O zaman neden toplumca, kolayca anlaşılamıyor?
Bu denli bireyle çalışan, insanla çalışan, halkla çalışan bir meslek iken, neden toplumca, kolayca anlaşılamıyor?
İşte bundan.
Kendi düşünsel çelişkilerimizden.
Suretimizle siyretimizin farklı olmasından.
İçimizle dışımızın bütünleşmemesinden.
İşte bundan…
Diğer değişkenler ve doğrular bu değerlendirmenin dışında kalmak koşuluyla…
Diğer değişkenleri yoksaymadan, sadece bu sınırlı yazının dışarıda tutarak…
Ceteris paribus.
(28 Mayıs 2010)
*
