KIZILAY’I VE TÜRK HAVA KURUMU’NU KURTARMAK – II

KIZILAY VE TÜRK HAVA KURUMU’NDA ÇAĞDAŞ ÖRGÜTLENME MODELLERİ

Prof. Dr. İlhan TOMANBAY
Hacettepe Üniversitesi
Sosyal Hizmetler Yüksekokulu

Geçen sayımızda Kızılay ve Türk Hava Kurumunun (THK) içine düştükleri durumun nedenlerini irdelemeye çalışmıştım. Şimdi ise günümüzde nasıl bir Kızılay ve THK olmalıdır sorusunun yanıtlarını aramaya çalışacağım.

Kızılay ve THK içine düştükleri acıklı durumda yalnız kalmışlardır. Cumhurbaşkanının ilk günlerde Kızılay’ı sahiplenme çabaları, yolsuzlukların netleşmesiyle kesilmiştir. Kızılay sivil toplum örgütleriyle bugüne değin hiçbir işbirliğine girmediği, eşgüdüm ortamı yaratmadığı ve kendisini diğer sivil toplum örgütlerinden yalınlaştırdığı için gönüllüler katında da bir destekten yoksundur. Şimdi artık yardım etmek için varolduğu halktan kendisini bu denli koparan, statükocu, içedönük, Devlet dışında hiçbir kurumla iletişimi olmayan Kızılay ve THK yalnızdırlar.

Kızılay ve THK bu yalnızlıklarından kurtulmak için iki güçlü sivil toplum örgütü anlayışında yeniden biçimlendirilmelidirler. Ve çağdaş sivil toplum örgütlerinin niteliklerine uygun bir biçimde yapılanmalıdırlar. Sivil, ama gerçekten sivil iki toplum örgütleri oldukları zaman ilk adım atılmış olacaktır.

Çağın sorunlarına ve yeni gelişen modellere ayak uydurma becerisine sahip, sorunlar açısından esnek bir Kızılay ve yeni gençliğe seslenebilen bir THK yenibaştan yaratılmalıdır.

Bunun için her iki kurum da çağdaş birer sosyal hizmet kurumu olarak algılanmalı ve yapılandırılmalıdır. THK geleneksel olarak gençliğe yönelik hizmetlerinden ötürü ulusal bir gençlik hizmet kurumu olarak işlev görebilir. Yüzbinlerce genci biraraya getiren, onlara salt havacılık zevki vermek değil, her türlü çağdaş donanımı kazandırmaya hazır bir kurum olarak etkin olabilir. Türkiye’nin heryerinde açacağı gençlik kuruluşlarıyla, gençlik kültür merkezleriyle, Atatürkçü, çağdaş ve ilerici gençliği kucaklayabilir. Gençleri çağdaş ve aydınlık bir çizgiye çekmede önemli bir işlev üzerlenebilir. Onlara bu merkezlerde boş zaman değerlendirme, kültür ve spor hizmetleri sunar; çeşitli kentlerde çeşitli boyutlardaki yıllık şenliklerle, bu merkezlerde düzenlenecek söyleşi, konferans ve panellerle Türkiye’de gençliğe mutlaka dirik bir ivme kazandırabilir.

THK üniversite gençliğine burs verebilir. gençlere yaz eğitim kampları düzenleyebilir. Buralarda farklı illerden, yörelerden gelen gençlerin birbirleriyle tanışması, kaynaşmasına önayak olabilir. Üniversite gençliği için düşük ücretle yabancı dil kursları açabilir, bu kurslarda başarılı olan öğrencilerin katılacağı yurtdışı gençlik proğramlarıyla gençlerimizin yabancı ülkeler gençleriyle tanışması ve iletişime geçmesine öncülük yapabilir.

Kendisine sahip çıkıldığını gören milyonlarca genç THK çatısı altında içine bulundukları ufuksuzluğun, sığlığın, sahipsizliğin, gericiliğin, yozlaşmanın batağından kurtulmanın çaresini görürler. Gerici ve çağdışı örgütlerin eline düşmekten bu sayede çok rahat kurtulabilirler. THK’nun proğramlarıyla gençlere yeni vizyon kazandırılabilir, yeni ufuklar açılabilir.

Hatta öyle ki, belirli koşulları yerine getiren gençlik dernekleri THK’na üye yapılabilir, ortak proğramlara çekilebilir.

THK’nun benzeri kurumlar çağdaş ve gelişmiş ülkelerde vardır ve gençlere gelecek göstermede etkindirler. Bunlar gençlik için birer okuldışı ve – yaygın eğitim değil – sosyal eğitim merkezi olarak büyük hizmetler yapmaktadırlar.

Kızılay ise geleneksel anlamda genel bir sosyal hizmet kurumu olarak tüm nüfus gruplarına yaygın hizmetler sunabilir. Türkiye’nin heryerinde açılan kreşleriyle çocuklara, huzurevleriyle yaşlılara, buluşma merkezleriyle kadınlara, gençlere yaşlılara, barınma evleriyle sokakta kalanlara, geçici bakımevleriyle ve çeşitli işlikleriyle başıboşlara, sığınma evleriyle zor durumdaki kadınlara, uyuşturucu bağımlılarına, alkoliklere vb. kucak açmış olur. Ekonomik durumları iyi olmayan ailelerin ilköğrenim çağındaki çocukları için yaz kampları, eğitim kampları, yabancı dil kamplarıyla, ağır hastalıktan çıkmış ve ekonomik durumları iyi olmayan yurttaşlarımız için nekahet kampları, çocuklu yalnız analar için dinlenme ve eğitim kampları vb. gibi tüm toplumu kucaklayan projeleriyle Kızılay yeni bir kimliğe bürünebilir. Bu sayede halkın güvenini yeniden ve sağlamca kazanabileceği gibi tüm bu hizmetleri için toplumda yaratacağı yeni heyecanla yeni kuruluşların işlemesi için yeni kaynakları da yaratabilir.

Kızılay bu yaygın ve çağdaş hizmetler ağını kurmada bir potansiyele sahip olduğunu bugün varolan sağlık ve sosyal yardım hizmetleriyle, birkaç huzurevi sosyal hizmet kuruluşlarıyla ve gençlik hizmetleriyle göstermektedir. Sorun, bugün sunduğu bu hizmetler nicel ve nitel bakımdan yetersiz, bilimsel hizmet bazında çağın çok gerisindedir.

THK gençler, Kızılay çocuklar, gençler, yaşlılar, kadınlar, özürlüler gibi nüfus grupları için, belli gelirin üstünde olanlara sınırlı bir ücretle, düşük gelir gruplarına ücretsiz olarak düzenleyeceği yurtiçi gezi ve kamp proğramlarıyla iç turizmin gelişmesine büyük katkı vereceği gibi bir yandan toplumsal bazda eğitime, öteyandan toplumda dayanışma, barış ve kardeşlik duygularının gelişmesine katkı vermiş olur. Bu da çok önemli bir katkıdır.

Kızılay ve THK bu boyutlu projeleri yaşama aktarabilecek nitelikli elemanlarla desteklenerek bugünkü kendilerini aşabilirler. Heriki kurumun yeni yönetimlerinin bu konulara sıcak bakacaklarına inanıyorum.

*

(25 06 2000, Ankara)